บ่อน้ำเลี้ยงพระนางจามเทวี

“บ่อน้ำเลี้ยงพระนางจามเทวี” ถือเป็นแหล่งน้ำสำคัญ เป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองเพียงแห่งเดียวของจังหวัดลำปาง ตั้งอยู่ในพื้นที่ชุมชนบ้านจามเทวี ตำบลลำปางหลวง  อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง   ซึ่งเป็นสถานที่เคารพสักการะของหมู่บ้าน ตามตำนาน จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ได้เล่าสืบต่อกันมาว่า เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1215 พระนางจามเทวีเสด็จจากเมืองละโว้ (ลพบุรี) จะไปสร้างเมืองหริภุญชัย (ลำพูน) พระนางได้แวะมานมัสการพระธาตุลำปางหลวง และได้ถวายพระนาคปรกบูชาพระธาตุ ด้านทิศตะวันตก หรือ วิหารละโว้ เมื่อชาวบ้านได้กู้ข่าวจึงได้เข้าเฝ้าเพื่อให้พระนางจามเทวีหาแหล่งน้ำให้ในหมู่บ้านให้ สมัยนั้นชาวบ้านต้องหาแหล่งน้ำไกล ดังนั้นพระนางจึงได้อธิษฐานต่อหน้าพระธาตุลำปางหลวงว่า “ ถ้าที่ใดมีสายน้ำผ่าน ขอดลบันดาลให้ชาวบ้านผุดเจอน้ำด้วยเถิด ” พลันใดนั้นมีหมูตัวหนึ่งมากคุ้ยบริเวณที่เป็นบ่อน้ำที่เห็นในปัจจุบันนี้ และได้มีสายน้ำผุดออกมา ชาวบ้านและทหารที่ตามเสด็จมาช่วยกันขุด และกลายมาเป็นบ่อน้ำเลี้ยงมาจนถึงปัจจุบันนี้ และได้มีการบูรณะ เมื่อปี พ.ศ.2474

โดยปัจจุบันน้ำในบ่อน้ำได้มีการนำไปใช้ในการประกอบพิธีกรรมของชาวบ้าน โดยทุกวันที่ 13  เมษายนของทุกปี ซึ่งเป็นวันสงกรานต์ “ปีใหม่ล้านนา” ชาวบ้านในชุมชนบ้านจามเทวีจะทำการช่วยกันตักน้ำในบ่อน้ำเลี้ยงนี้ ขึ้นไปถวายวัดพระธาตุลำปางหลวง เพื่อจะใช้เป็นน้ำสำหรับสรงองค์พระธาตุ และสรงองค์พระเจ้าแก้วมรกตดอนเต้า พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปาง ตลอดจนยังได้นำไปใช้ในงานพระราชพิธี และงานพิธีสำคัญต่างๆ เรื่อยมา โดยมีครั้งสำคัญได้นำไปใช้ในการประกอบพิธีเสกน้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธิ์ เพื่อเป็นน้ำสรงถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9  เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554    และอีกพิธีที่สำคัญคือ พิธีพลีกรรมตักน้ำศักดิ์สิทธิ์ ณ ที่บริเวณมณฑลพิธี “บ่อน้ำเลี้ยงพระนางจามเทวี”  ทั้งนี้ เพื่อจะนำน้ำไปประกอบพิธีทำน้ำอภิเษก สำหรับใช้ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 พระบาทสมเด็จสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10 เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความจงรักภักดี แสดงถึงความรัก ความเทิดทูนของเหล่าพสกนิกรชาวลำปาง ที่มีต่อพระมาหากษัตริย์